Talaşlı imalat yöntemlerinin en çok kullanılanlarından birisi olan tornalama (turning) işlemi dönen bir iş parçası üzerinden, sabit veya hareketli bir kesici uç yardımı ile talaş kaldırma yöntemidir. Tornalama işleminin temelde yatay ve dikey olmak üzere iki tipi mevcuttur. Bu yazıdaki konumuz dikey tip tornalama yapabilen Cnc Dik Torna Tezgahlarıdır.
Cnc Dik Tornalar (Cnc Vertical Lathes) geleneksel tip yatay torna tezgahlarının aksine iş parçasının yere 90° dik bir eksende sabitlenerek belirli bir devirde döndüğü, kesici takımın da bilgisayarlı program vasıtası ile hareket ederek dönen iş parçası üzerinden talaş kaldırdığı kompleks takım tezgahlarıdır.Genellikle daha çok büyük ebatlı ve ağır iş parçaları için kullanıldığı düşünülse de küçük ve hafif iş parçalarında da oldukça yaygın olarak kullanılırlar.
Dik torna tezgahları kullanıcısına birçok avantaj sunduğu için imalat endüstrisinin yaygın bir şekilde kullandığı takım tezgahları arasındadır.
Cnc dik tornalarında iş parçasının yer çekimi etkisini avantaja çevirerek yere dik bir şekilde dönüyor olması, işleme süreçleri sırasında olağanüstü stabilite ve yüksek hassasiyet sağlar. Bu tasarım, titreşimleri ve salgı problemlerini en aza indirir ve ek destek yataklarına olan ihtiyacı ortadan kaldırarak yüksek yüzey kalitesi ve hassas toleranslar sağlar.
Ağır ve kompleks geometrilere sahip iş parçaları işleme öncesinde çok daha kolay bağlanır ve ayar yapılır. Yerçekimi, parçayı yerinde tutmak için makineyle birlikte çalışır ve diğer tip tornalama yöntemleriyle karşılaştırıldığında minimum düzeyde bağlama ekipmanı veya fikstür gerektirir.
Cnc dik tornaların dikkat çekici özelliklerinden biri, çeşitli iş parçalarının işlenmesindeki çok yönlülükleridir. İster silindirik bileşenler, diskler, halkalar veya daha karmaşık ve kompleks şekiller üzerinde çalışıyor olun, cnc dik torna tezgahları çok farklı tip iş parçalarının işlenmesine çözüm olabilir. Döner tablaları, çok eksenli yetenekleri ve gerekmesi durumunda frezeleme ve taşlama özellikleriyle cnc dik tornalar farklı açılardan işleme olanağı sağlayarak karmaşık ve verimli üretime olanak tanır.
Cnc dik torna tezgahları yatay tornalara göre daha büyük çaplı ve daha ağır iş parçalarına uygundur. Yüksek toleranslar ile daha ağır kesimleri güvenli bir şekilde yapabilirler. İş parçalarından daha agresif şekilde talaş kaldırma işlemi yapılabildiğinden dolayı işleme süreleri kısalır.
Cnc torna tezgahları benzer özelliklerdeki bir yatay torna tezgahından daha az yer kaplarlar.
Cnc dik torna tezgahları, hassasiyet ve yüzey işleme kalitesinin çok önemli olduğu çeşitli endüstrilerde yaygın kullanım alanı bulur. Cnc dik torna tezgahlarının önemli bir rol oynadığı bazı önemli uygulamaları şöyle sıralayabiliriz.
İşleme yüzey kalitesinin ve tolerans hassasiyetlerinin büyük önem taşıdığı havacılık, savunma sanayi ve uzay teknolojileri endüstrilerinde Cnc dik tornalar vazgeçilmezdir. Bu tezgahlar türbin diskleri, jet motoru milleri, iniş takımı bileşenleri ve daha fazlası gibi birçok kritik bileşenleri üretir.
Otomotiv endüstrisi yüksek hacimli üretim, sıkı toleranslar ve tutarlı kalite talep etmektedir. Cnc dik torna tezgahları, krank milleri, eksantrik milleri, fren diskleri, jant imalatları, tren tekerlekleri ve bağlantı çubukları gibi motor bileşenlerinin imalatlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Petrol ve gaz endüstrisinde Cnc dik torna tezgahları sondaj ve arama ekipmanlarında kullanılan bileşenlerinin birçoğunun üretiminde çok önemlidir. Bu tezgahlar her ebatta vanalar, flanşlar ve boru bağlantı parçaları üretirler.
CNC Dik Torna tezgahları, yüksek stabilite ve hassasiyetle ağır talaşlı imalat sağlayan ileri teknoloji makinelerdir. Bu tezgahlar, ağır ve büyük ebatlı iş parçalarını etkili bir şekilde işleyebilir, karmaşık geometrileri hassas bir şekilde şekillendirebilir ve çeşitli endüstrilerde, özellikle havacılık, otomotiv ve petrol-gaz sektörlerinde kritik bileşenlerin üretiminde kullanılır. CNC Dik Torna tezgahlarının avantajları arasında yüksek işleme kapasitesi, yer çekimi yardımıyla kolay parça bağlama, çok yönlülük ve arttırılmış üretkenlik yer alır.